Merkel geïrriteerd over ‘kinderlijk gedrag’ Rutte tijdens EU top
‘Kinderlijk gedrag.’ Het is beslist geen alledaagse kwalificatie van een Europese regeringsleider over het handelen van een collega. Afgelopen vrijdag tijdens de mislukte EU-top viel dit harde oordeel toch: en wel van bondskanselier Angela Merkel over de snoeiharde opstelling van de Nederlandse premier Mark Rutte.
Merkel was beslist niet de enige die zich opwond over de manier waarop Rutte – mede namens Oostenrijk, Zweden en Denemarken – weigerde ook maar een duimbreed toe te geven tijdens de onderhandelingen over een nieuwe Europese meerjarenbegroting (2021-2027). EU-president Charles Michel was ontdaan na een afzonderlijk gesprek donderdagnacht met Rutte en de andere drie ‘vrekken’. “Quelle arrogance’” verzuchtte hij.
Lees ook
Het interview met Johan Van Overtveldt (N-VA): ‘Michel heeft zijn job als Europees president onderschat’
Ook de Franse president Emmanuel Macron was in zijn wiek geschoten, hij noemde het optreden van Rutte “stuitend”. De Spaanse premier Pedro Sánchez tot slot, kon zijn irritatie evenmin inhouden. “Weet Rutte wel dat ik meer burgers vertegenwoordig dan zijn zuinige vier landen bij elkaar?”
Rutte heeft het verpest, stellen diplomaten en ambtenaren die de geflopte top van nabij volgden. Voor even tenminste, iedereen weet dat uiteindelijk Rutte, Merkel, Macron, Sánchez en de andere regeringsleiders toch weer door één deur zullen gaan. Bij een Unie zonder geld heeft niemand baat.
Ongehoord
Maar daags na de mislukte top is de irritatie zicht- en hoorbaar hoog. Dat Rutte er hard in zou gaan, was ingecalculeerd. Maar dat hij überhaupt niet wilde onderhandelen – althans volgens zijn criticasters – werd als ongehoord ervaren. “Als je niet wilt praten, blijf dan gewoon weg”, zegt een nog steeds boze diplomaat.
De ergernis bij Michel kwam donderdagavond toen hij alle leiders apart wilde spreken om de impasse in de onderhandelingen te doorbreken. Rutte weigerde dat, hij kwam alleen samen met zijn drie zuinige vrienden. Rutte voerde het woord en gaf geen millimeter toe. Hij formuleerde dusdanig scherp dat Michel stil viel. Toen de vier waren vertrokken, kwam het ‘quelle arrogance’.
De onverbiddelijke opstelling van Rutte zorgde ervoor dat de leiders na hem – de reeks gesprekken met Michel duurde tot bijna 7 uur ’s ochtends – alleen nog over de rode lijnen van de zuinige vier gingen. Wat Sánchez tot zijn uitspraak over de beperkte demografische omvang van de vrekken bracht.
Chopin
Voor Merkel was vrijdagochtend de maat vol. Terwijl ze voorzichtig met Macron naar openingen zocht, gaf Rutte ook nu niet thuis. Ontzet door zoveel halsstarrigheid liet ze zich de woorden “kinderlijke gedrag” ontvallen. Wat bijdroeg tot de irritatie was dat Rutte tegenover de pers grappen maakte over alle tijd die hij tijdens de top zou hebben om een nieuwe biografie over Chopin te lezen.
EU-ambtenaren waarschuwen dat koppig gedrag een prijs heeft: er spelen genoeg zaken in Brussel waar Nederland kan worden teruggepakt. Dit dreigement wordt vaker – en meestal te makkelijk – gebruikt. Leiders beseffen ook dat het Nederlands parlement Rutte geen financiële ruimte geeft. “Laat eerst het stof even neerdalen”, zegt een diplomaat. “Uiteindelijk zal ook Nederland bij een nieuwe EU-top bewegen.”