MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez beleed onlangs in het magazine Wilfried zijn liefde voor het unitaire België. De krant Le Soir vroeg daarop aan vijftien prominente Belgen hoe zij de toekomst van het land zien.
Naast Vlamingen als Open VLD-politicus Sven Gatz, theatermaker Michael De Cock en politoloog Dave Sinardet gaat het in Le Soir om bekende Walen en Brusselaars, van politici over ondernemers en academici tot klimaatactivisten. Net zoals MR-leider Georges-Louis Bouchez geloven ze in de toekomst van België, maar veel groter is de gemene deler niet. De meesten onderstrepen de noodzaak van een grondige hervorming.
Zo ook Laurent de Briey, professor politieke filosofie in Namen en gangmaker van een operatie politieke vernieuwing bij het CDH. ‘Ik pleit zeker niet voor een terugkeer naar een unitaire staatsstructuur’, zegt hij. ‘Het is niet omdat iets federaal gebeurt dat het ook góéd gebeurt. Denk maar aan justitie. Hervormingen moeten rationeel zijn: voor mijn part mogen er nog extra bevoegdheden naar de regio’s, maar materies zoals klimaatverandering of mobiliteit vragen om een federale aanpak. Je hoeft daarom niet noodzakelijk te federaliseren, maar we moeten de coördinerende rol van het federale niveau wel versterken.’
Het Belgische systeem is te ingewikkeld, vooral door de verstikkende particratie.
Bernard Delvaux, industrieel
Net zoals grondwetspecialiste Anne-Emmanuelle Bourgaux vindt De Briey dat een zevende staatshervorming niet door partijvoorzitters achter gesloten kasteeldeuren mag worden beklonken. De blauwdruk voor het België van de toekomst moet natiebreed worden gedragen. Volgens De Briey hoort daar een nieuw kiesstelsel bij. ‘Idealiter wordt dat een combinatie van een representatief systeem en een meerderheidssysteem’, legt hij uit. ‘Partijen moeten voor de verkiezingen bekendmaken welke coalitie ze willen vormen, inclusief de partners aan de andere kant van de taalgrens. Als zo’n aangekondigde coalitie de verkiezingen wint, krijgt ze een bonus. Bijvoorbeeld 20 extra zetels. Dat heeft twee voordelen: de kiezer kan een geïnformeerde stem uitbrengen, en het wordt veel gemakkelijker om een regering te vormen.’
Ook Bernard Delvaux, ceo van vliegtuigonderdelenproducent Sonaca, pleit voor een drastische hervorming. ‘Als burger en als industrieel die bezorgd is over de toekomst van onze kinderen’, verduidelijkt hij. ‘Lees de rapporten van de denktank Itinera. Migratie, mobiliteit, klimaat of justitie: alles blokkeert, we lopen achter bij onze buurlanden. Het systeem is te ingewikkeld, vooral door de verstikkende particratie.’
Een radicale hervorming is dus geboden. Zoals een splitsing van het land? ‘Dat is de slechtst denkbare oplossing’, zegt Delvaux. ‘Tenzij je de brexit, met al zijn chaos, een inspirerend voorbeeld vindt. Eén ding weet ik wel zeker: Wallonië mag niet afwachten. We moeten zélf voorstellen formuleren.’
