Nog een epidemie: slaaptekort bij Vlaamse jongeren

Een globale epidemie. Zo werd de verstoorde slaap van jongeren in 2017 op het slaapcongres al genoemd. Een vierjaarlijkse studie van de UGent, in samenwerking met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), bevestigt dat beeld. Van de 11.000 bevraagde Vlaamse jongeren zijn het vooral de 17- en 18-jarigen die de slaapnorm niet halen. Voor die leeftijdscategorie ligt dat op acht tot tien uur slaap. Jongens scoren het slechtst, met maar liefst 82 procent die de norm niet haalt. Ook opvallend: in het secundair wordt er vooral mager gescoord in het technisch en beroepsonderwijs.

“Jongeren zijn vanuit hun biologie al een beetje benadeeld”, zegt doctoraatsstudente Anneke Vandendriessche. “’s Avonds maakt iedereen melatonine aan. Dat slaaphormoon zorgt ervoor dat je moe wordt. Door de puberteit wordt dat bij jongeren pas later op de avond aangemaakt, waardoor ze ook later moe zijn. Het startuur van scholen is daaraan niet aangepast.”

Deskundigen wijzen ook naar de gsm als boosdoener. “Jongeren gaven dat tijdens het onderzoek ook zelf aan”, zegt Vandendriessche. “Het blauwe licht van zo’n smartphone zorgt ervoor dat je melatonineproductie wordt uitgesteld. Smartphones werken ook verslavend en geven veel prikkels, waardoor je langer dan je wilt wakker blijft omdat je niet tot rust komt.”

De resultaten zijn volgens de onderzoekers verontrustend. Voldoende slaap is immers noodzakelijk om alert te kunnen zijn op school, een gezonde levensstijl aan te houden en problemen de baas te kunnen. Bovendien wordt slaaptekort op lange termijn gelinkt aan een verhoogde kans op overgewicht, diabetes en depressie.

Wat kunnen ouders en de jongeren zelf hier dan aan te doen? “Het is belangrijk om een regelmatig slaappatroon aan te houden”, zeg Vandendriessche. “Dat is moeilijk, want iedereen slaapt al eens graag uit in de weekends. Maar je doet jezelf een plezier met zo regelmatig mogelijk te slapen. Dat zorgt ervoor dat je sneller inslaapt en vlotter opstaat. Ten slotte zouden er fatsoenlijke afspraken gemaakt kunnen worden tussen ouders en jongeren over het gsm-gebruik. We zien bij jongeren die hun gsm niet naar bed mogen meenemen dat de nachtrust vaak beter is.”