Naar versoepeling van erkenning sterrenkindjes:‘Een belangrijke stap in het rouwproces’

“Een kindje dat levenloos geboren wordt, is een litteken voor het leven. Sterrenkindjes verdienen daarom extra erkenning.” Servais Verherstraeten (CD&V) dient een wetsvoorstel in om de erkenning van levenloos geboren kindjes te versoepelen: vanaf dag 1 moet het kind een voor- én achternaam krijgen, niet vanaf dag 140 zoals het nu in de wet staat. Ouders moeten ook een geboortecertificaat kunnen aanvragen, als zij dat willen. Vandaag krijgen sterrenkindjes enkel een overlijdensakte. Er moet ook een betere ondersteuning van ouders komen na het verlies van een kindje. Het voorstel van Verherstraeten kan rekenen op een draagvlak bij vrijwel alle Vlaamse partijen, die bereid zijn om het gesprek hierover te openen.

“Het lijkt misschien maar een formaliteit, maar voor ouders is het document een erkenning van het verdriet en de start van het rouwproces”, zegt rouwtherapeut en vrijwilliger bij vzw Met Lege Handen Marleen Vertommen.  De huidige wetgeving kan dan ook voor een confronterende situatie zorgen. “Een levenloos geboren kindje krijgt enkel een overlijdensakte, geen geboorteakte. Het kan zo geen officiële plaats krijgen binnen de familie. Voor ouders is het vaak een hertraumatisering als ze hun kind niet kunnen erkennen”, zegt de rouwtherapeut. “Iedereen gaat anders om met het rouwproces, maar bijna alle ouders hebben nood aan die erkenning.”

Marleen Vertommen stelt zich wel vragen bij de erkenning van een levenloos geboren kind vanaf dag een. “Voor drie maanden is er geen bevalling, maar een miskraam. Dat kan ook voor een rouwproces zorgen, maar dan gaat het vaak over het verlies van een verwachting, onzekerheid en het falen van een lichaam. Na drie maanden gaat het echt over het verlies van een ongeboren kind waar je aan gehecht bent”, zegt Vertommen. “Weinig ouders die een miskraam hebben, zullen de behoefte hebben om hun kind met een geboortecertificaat en een volledige naam te erkennen.” 

De termijn om de erkenning van een sterrenkindje mogelijk te maken is dan ook een complexe vraag. Politiek botst het daarom op een aantal muren en komt het in conflict met de abortusdiscussie. Als compromis werd in het vorige wetsvoorstel daarom de grens op 140 dagen gelegd. Maar sterrenkindjes die bijvoorbeeld na 138 dagen geboren worden, kunnen daardoor niet erkend worden. “Die grens moet zeker weer ter discussie staan”, zegt Vertommen. “Maar een naam geven bij een miskraam voor drie maanden zal niet altijd helpen in het rouwproces. Vanaf het tweede en het derde trimester is die vraag om erkenning wél veel duidelijker.”

Begraven

Als ouders hun kindje niet wensen te begraven, wil Verherstraeten (CD&V) het ook verplicht maken om het stoffelijk overschot waardig te behandelen. “Het kan inderdaad tot heel kafkaiaanse toestanden leiden. Omdat het kindje levenloos geboren is, staat het nergens geregistreerd en kan er men met het lichaam doen wat men wil”, vertelt Vertommen. “In het verleden werd het lichaam niet altijd respectvol behandeld: in ziekenhuizen belandde het soms bij het medisch afval of in een kist met een andere overleden volwassene.” 

Vertommen merkt dat een begrafenis voor levenloos geboren kindjes de laatste jaren wel belangrijker is geworden voor ouders. “Ook al is het kindje niet erkend of geregistreerd, ouders doen vaak toch een uitvaart. Ze delen zo de geboorte van hun kind met familie en vrienden, om het gemakkelijker een betekenis te geven.”