Daar is Generatie Alfa, wat dat ook betekent

Generatie X, dat zijn de mensen die zijn geboren voor 1980. Hun opvolgers waren de millennials – ook wel Generatie Y –, die geboren waren tussen 1980 en 1996. Daarna hadden we het over Generatie Z.  Maar wat komt er na Z? Welke generatie markeert diegenen die na 2010 zijn geboren?  Een losse groep van marketeers, cultuurcommentatoren en onderzoekers hebben, zo beschrijft The Atlantic, een nieuw label ontwikkeld: Generatie Alfa. Met die Griekse letter hopen ze een heel nieuwe generatie te kunnen vatten. 

Al is niet meteen duidelijk waar die Generatie Alfa precies voor staat. Volgens sommigen is het de best opgeleide generatie ooit. De groep ook die als geen ander weet om te gaan met alle technologische snufjes die ons almaar meer omringen. De rijkste generatie ooit, volgens anderen. En een groep die vertrouwd is met allerlei verschillende levensvormen, bij een of meerdere ouders. Hoe dan ook: dat zijn vage omschrijvingen die even goed opgaan voor de generaties voor hen. We zijn namelijk al een tijdje beter opgeleid, rijker en zeker millennials weten hoe een smartphone werkt. 

Toch krijgt Generatie Alfa soms tot in detail bepaalde karakteristieken toebedeeld. Zo zijn er marketeers die het hebben over een ongeduldige generatie, net omdat ze al van op zeer jonge leeftijd hebben geleerd hoe technologie hun verlangens kan inwilligen. Een ander reclamebedrijf beschrijft, op basis van een poll, hoe 7- tot 9-jarigen net iets meer bezig zouden zijn met solidariteit en gelijkheid, in tegenstelling tot pakweg de millennial of de babyboomer. 

Voorbarige conclusies, vindt Dan Woodman. Hij is professor sociologie aan de universiteit van Melbourne en onderzoekt generatielabels. “Het zijn nog kinderen. Een heleboel van de zaken die we aan een generatie toeschrijven, hebben te maken met de manier waarop ze denken over politiek, de manier waarop ze zich inlaten met cultuur of dat ze deel uitmaken van sociale bewegingen”, zegt hij aan The Atlantic. “Het verhaal van een generatie wordt eigenlijk pas geschreven zodra ze in hun tienerjaren zitten.”

Veralgemeningen

De term ‘Generatie Alfa’ wordt toegeschreven aan Mark McCrindle, een Australische onderzoeker die ook een consultancybedrijf runt. Hij zou de naam hebben bedacht op basis van een online-enquête die hij uitvoerde in 2008. Inmiddels lijkt er wel al een soort consensus over de naam te bestaan, alleen lijkt niemand echt te weten wat het dan precies inhoudt. 

Bovendien: betekenen de labels die we vandaag met gemak hanteren überhaupt iets? Babyboomers zijn dan zogenaamd de gelukzakken die in tijden van economische groei zijn opgegroeid en nu verknocht zijn aan hun dieselwagen, terwijl de millennial wordt weggezet als asociaal, verwend en verslaafd aan zijn of haar smartphone. Het zijn groteske veralgemeningen die soms weinig te maken hebben met de realiteit. 

“We mogen vooral niet vergeten dat er een hele business zit achter die labels”, zegt arbeidspsycholoog Sara De Gieter (VUB). “Als onderzoeker zijn we daar heel erg voorzichtig mee. Een generatie: dat zijn mensen die geboren worden in een periode van tien à vijftien jaar. Dat zijn heel veel mensen. Er zijn dus enorm grote verschillen binnen die groep. Door ze te labellen gooi je heel veel op een hoop.”

Toch kun je je afvragen of al dat labellen op den duur geen effecten creëert?  Als je maar lang genoeg tegen iemand zegt dat millennials doorgaans dwepen met horoscopen, dan ga je misschien net om die reden je sterrenbeeld opzoeken?  “Mensen maken graag deel uit van een groep”, zegt De Gieter. “Dat weten we. Maar een groep moet tastbaar zijn en dichter bij je staan. Een generatie is een te grote en te betekenisloze groep. Ik denk niet dat mensen hun gedrag daaraan gaan conformeren.”