VAB: “Een op de acht roetfilters bij Euro 5-dieselwagens werkt niet en de autokeuring kan dat niet meten”
Eén op de acht roetfilters bij Euro 5-dieselwagens in Vlaanderen werkt niet. Dat zegt de Vlaamse Automobilistenbond (VAB) na een eigen onderzoek. Wanneer de roetfilter van een Euro 5- of 6-diesel niet functioneert, zou die auto eigenlijk niet in de lage-emissiezone (LEZ) mogen. Maar het probleem is dat momenteel niemand, ook niet de autokeuring, kan vaststellen of de roetfilter nog correct werkt. VAB vraagt de Vlaamse overheid daarom de regelgeving rond lage-emissiezones aan te passen.
“We hebben de roet- en fijnstofdeeltjes in de uitlaat gemeten van 152 willekeurige dieselwagens,” zegt Maarten Matienko van VAB. “We hebben dat getest met de modernste meters, apparatuur die nog niet gebruikt wordt in onze keuringsstations.”
“We schatten dat er in België 165.000 dieselvoertuigen rond rijden met een defecte of verwijderde roetfilter.
“We hebben vastgesteld dat de roetfilter van heel wat wagens defect is: één op de acht van de Euro-5 dieselwagens en één op de twintig nieuwere Euro 6-diesels voldeed in onze test niet.”
“Als we die resultaten doorrekenen naar het hele Belgische wagenpark, dan rijden er naar schatting 165.000 diesels rond met een defecte of verwijderde roetfilter,” zegt Matienko.
Een Euro 6-diesel waarvan de roetfilter niet werkt, vervuilt evenveel als 8.493 Euro 6-diesels waarvan de roetfilter wel werkt.
Fijnstof en roet zijn nadelig voor onze gezondheid. Ze kunnen ademhalingsproblemen en kanker veroorzaken en zorgen ervoor dat we gemiddeld minder lang leven. Fijnstof van het verkeer is goed voor een kwart van alle fijnstof in de lucht. (lees verder onder de foto)
Een roetfilter is de meest efficiënte technologie om roet en fijnstof van auto’s te beperken: hij haalt meer dan 95 procent ervan uit de uitlaat, maar hij moet wel werken.
“Een Euro 6-diesel waarvan de roetfilter niet werkt, vervuilt even veel als 8.493 Euro 6-diesels waarvan de roetfilter wel werkt. Een Euro 5-diesel 729 keer meer dan een Euro 5-diesel met goed werkende roetfilter.”
VAB vraagt wetgeving LEZ aan te passen
Met de gegevens van het onderzoek vraagt VAB de Vlaamse overheid de LEZ-regelgeving aan te passen: “Een Euro 4-diesel met correct werkende roetfilter mag vanaf dit jaar de LEZ niet meer in zonder te betalen. Terwijl een Euro 5 of -6 met kapotte roetfilter er nog wel in mag ondanks dat hij veel meer vervuilt dan een Euro 4 met goed werkende roetfilter. Dat is discriminatie,” zegt Matienko.
Zonder roetfilter kan je evengoed blijven rijden en de autokeuring kan nooit achterhalen dat die roetfilter eruit gehaald is.
Waarom werkt de roetfilter bij 1 op de 8 diesels niet?
"Er zijn twee belangrijke redenen waarom de roetfilter niet werkt bij 1 op de 8 diesels: sleet en fraude”, zegt Matienko. "Een roetfilter heeft een levensduur van 120.000 tot 240.000 kilometer en moet regelmatig onderhouden worden en eventueel gereinigd. Als hij defect is, moet hij vervangen worden.
Veel dieselrijders bij ons rijden korte trajecten. Dat leidt tot extra slijtage. Dat betekent dat de roetfilter het eerder begeeft.”
Een nieuwe roetfilter kost 1.000 tot 4.000 euro. Een filter weghalen kost bijna niets.
“Wij hebben ook vastgesteld dat er handelaars niet wilden meedoen aan onze test,” zegt Matienko. “Dat zijn mensen waarvan wij weten dat die de roetfilter eruit halen omdat een nieuwe roetfilter 1.000 tot 4.000 euro kost en het weghalen van die filter bijna niets.
Zonder roetfilter kan je evengoed blijven rijden en de autokeuring kan nooit achterhalen dat die roetfilter eruit gehaald is. Als je zo’n auto tweedehands koopt, kan je als nieuwe eigenaar niet weten of de roetfilter werkt of niet.”
De autokeuring staat erbij en kijkt ernaar
Waarom kan de keuring dat niet vaststellen dat de roetfilter kapot of verwijderd is?
Matienko: “De autokeuring is gebonden aan Europese en Vlaamse regelgeving. Op dit moment werken onze keuringscentra met een zogenoemde opaciteitsmeter. Dat toestel meet rook. Maar diesels van 15 jaar of jonger stoten geen rook meer uit, maar fijne stofdeeltjes die je alleen met moderne apparatuur kunt meten. De apparatuur die de keuringscentra gebruiken, kan dat niet meten.”
Wij vragen minister Peeters om die nieuwe apparatuur toe te laten zodat vervuilers uit het verkeer kunnen gehaald worden.
“Wij vragen minister Lydia Peeters (Open VLD), die hiervoor bevoegd is, om die nieuwe apparatuur toe te laten zodat vervuilers uit het verkeer kunnen gehaald worden,” zegt Matienko.
Van federale naar Vlaamse bevoegdheid
Het probleem met de verouderde meettoestellen van de keuringscentra is al lang bekend. In 2017 maakten wij al een reportage die het probleem duidelijk maakte. De politieke verantwoordelijken maakten zich sterk om het probleem aan te pakken. Vorig jaar nog beloofde onder andere Ben Weyts (N-VA) het probleem op te lossen tegen 1 januari van dit jaar. Maar die oplossing is er dus nog altijd niet.
Wij hebben alles voorbereid maar de minister moet nu knopen doorhakken.
Ondertussen is er is een nieuwe minister, Lydia Peeters. Het Goca, de groepering van ondernemingen die verantwoordelijk is voor de autokeuring en het rijbewijs, is nu opgesplitst per regio. Wat vroeger een nationale bevoegdheid was, is nu een regionale. In Vlaanderen is Goca Vlaanderen verantwoordelijk.
“Wij hebben een aantal keer samengezeten met minister Peeters,” zegt Pascal Buekenhoudt van Goca Vlaanderen.”Wij hebben onze voorbereidingen gemaakt voor de uitrol van de nieuwe meettoestellen. Het is nu aan de minister om knopen door te hakken.”
Van de woordvoeder van minister Peeters horen we dat er binnenkort overleg met Goca Vlaanderen gepland is. De reden dat het dossier zo lang aansleept, is volgens Philip De Hollogne te wijten aan het feit dat er een wetgevend kader moet uitgewerkt worden.