Britse regering dreigt er nu al mee onderhandelingstafel in juni te verlaten

Enkele dagen nadat de Europese lidstaten het licht op groen hebben gezet voor de richtsnoeren van een nieuw handelsakkoord voor het Verenigd Koninkrijk, kwam Downing Street vandaag met de eigen prioriteiten op de proppen. Daarin staat zoals verwacht dat Londen een vrijhandelsakkoord wil, gelijkaardig aan dat tussen de EU en Canada. Dat verdrag, CETA in het jargon, laat nagenoeg volledig tariefvrije handel toe in goederen, al zijn er wel grenscontroles. 

Maar waar de Europese Unie daar strenge voorwaarden aan koppelt - een "gelijk speelveld", waarbij de Britse goederen aan de hoge Europese standaarden moeten blijven voldoen - wil de Britse regering daar niet van weten. Downing Street pleit voor "regelgevende vrijheid". "We zullen onze soevereiniteit niet de dieperik in handelen", lichtte minister Michael Gove het document donderdag toe in het Britse Lagerhuis. 

Visserij is een ander twistpunt. Waar Europa tegen 1 juli een akkoord wil dat de toegang van Europese vissers tot de Britse wateren vrijwaart en vice versa, wil de Britse regering een apart visserijverdrag, los van het vrijhandelsakkoord, dat bepaalt dat er elk jaar opnieuw onderhandeld wordt over de toegang tot en de visquota in de respectievelijke wateren.

Tot slot is er nog de rol van het Europees Hof van Justitie. De EU wil dat het Hof optreedt in geval van een geschil tussen met het Verenigd Koninkrijk, maar daar willen de Britten absoluut niet van weten.

Het Verenigd Koninkrijk zet zich dus lijnrecht tegenover de rode lijnen van de Europese Commissie. De Europese hoofdonderhandelaar, Michel Barnier, waarschuwde eerder deze week al dat er helemaal geen vrijhandelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk komt indien beide partijen het niet eens raken over onder meer eerlijke concurrentie of visserij. “We zullen geen akkoord aanvaarden tegen elke prijs”, aldus de Fransman.

Maar ook Londen is bereid de onderhandelingstafel te verlaten. In juni willen de Britten evalueren of er al voldoende vooruitgang is geboekt en de ruwe lijnen van een akkoord zichtbaar zijn, zodat het in september finaal kan worden afgeklopt. Is dat niet het geval, dan “zou het Verenigd Koninkrijk de onderhandelingen moeten verlaten en enkel en alleen focussen op de interne voorbereidingen zodat de overgangsfase op een ordelijke manier beëindigd kan worden”, waarschuwt Downing Street. Juni is sowieso een belangrijke maand. Brussel en Londen moeten voor 1 juli beslissen of de overgangsperiode die nu tot eind dit jaar loopt nog verlengd wordt, iets wat de Britse premier Boris Johnson tot nog toe categoriek afwijst.

Officieel is Groot-Brittannië al sinds 1 februari geen lid meer van de Europese Unie, maar tot 31 december 2020 loopt de transitiefase waarin alles min of meer bij het oude blijft. Begin volgende maand starten de wellicht aartsmoeilijke onderhandelingen. Voor de Europese Unie blijft Barnier die leiden, aan Britse kant wordt dat David Frost, Europa-adviseur op het kabinet van Johnson.

 Barnier reageert koel op de Britse krijtlijnen. “We nemen akte van het mandaat dat het Verenigd Koninkrijk vandaag gepubliceerd heeft en zullen onze respectieve posities maandag bespreken”, tweet hij. “Wij zullen bij onze eerdere standpunten uit de Politieke Verklaring (een document over de toekomstige relaties tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, opgesteld naast het brexitakkoord, red.) blijven. We willen een ambitieus en eerlijk partnerschap met het VK in de toekomst.”