Direct naar artikelinhoud
Coronavirus

Complottheorieën over coronavirus circuleren ook hier op sociale media: ‘Denk je nu echt dat wij een potje aan het liegen zijn?’

Complottheorieën over coronavirus circuleren ook hier op sociale media: ‘Denk je nu echt dat wij een potje aan het liegen zijn?’
Beeld AFP

Verzwijgt ‘de overheid’ belangrijke informatie over het coronavirus Covid-19, dat veel gevaarlijker zou zijn dan algemeen wordt aangenomen? Op sociale media circuleren honderden complottheorieën in die richting. Persbureau AFP factcheckte al 80 van die claims, en beoordeelde ze allemaal als ‘onwaar’ of ‘misleidend’.

Lees ook

-Live - WHO vraagt bedrijven om maatregelen te treffen tegen coronavirus: ‘Desinfecteer bureaus dagelijks’

-In China maakt angst voor coronavirus plaats voor woede, nu hulpbehoevenden aan hun lot worden overgelaten

Op Twitter ergerde viroloog Marc Van Ranst zich gisteren dood aan econoom Geert Noels, die mysterieus liet verstaan dat “men” ons mogelijk iets “verzwijgt over dit virus”.

“Ik krijg berichten dat er dingen verzwegen worden”, claimde Noels later zelfs. "Dat deze ziekte onverwachte complicaties heeft die men niet durft communiceren. Roddels of waarheid? Ik kan het niet inschatten. Maar zoals bij Tsjernobyl wekenlang de waarheid verzwijgen is vandaag geen optie meer.” Noels verwijderde die laatste tweet later wel, maar volgens Van Ranst is het ongehoord dat de econoom “paniek zaait”. “Dit helpt niet echt. Ik voel mij eigenlijk geschoffeerd. Denk je nu echt dat wij een potje aan het liegen zijn?”

Noels noemt zijn beweringen op Twitter “geen complottheorieën”, maar wel “vrij denken”. “Alle complotdenkers vinden van zichzelf dat ze ‘vrij denken’ of ‘wakkere burgers’ zijn. (...) Ik had van jou meer verantwoordelijkheidszin verwacht”, repliceerde Van Ranst.

Twitter bericht wordt geladen...

Online circuleren effectief honderden complottheorieën, waarvan de meeste bijzonder gemakkelijk te weerleggen zijn. Persbureau AFP controleerde zo al 80 claims, die onwaar of misleidend bleken te zijn. Ook de WHO ontkracht op zijn website een aantal hardnekkige mythes. Hieronder sommen we enkele daarvan op.

Neen, er gaan geen 11 miljoen mensen sterven in Wuhan

De stad Wuhan in de Chinese provincie Hubei geldt als het epicentrum van de corona-uitbraak, en volgens een Facebookpost die al duizenden keren gedeeld is, voorspelt de Chinese overheid dat de volledige bevolking van 11 miljoen inwoners er zal sterven door de quarantainemaatregelen. Dat klopt niet, ook al komen veruit de meeste besmettingen in Wuhan en de provincie Hubei voor en is er nog geen vaccin beschikbaar. Sinds enkele dagen neemt het aantal nieuwe besmettingen en sterfgevallen in China af, en volgens de John Hopkins-universiteit zijn van de bijna 80.000 besmette personen er al meer dan 32.000 weer genezen.

Lees ook
Beeld REUTERS

Neen, dit is geen massagraf voor slachtoffers van het coronavirus

Verschillende Facebookposts claimen dat onderstaande foto een beeld is van massagraven voor “tienduizenden slachtoffers van het virus”. “De crematie-ovens draaien 24 uur per dag en kunnen het hoge aantal lichamen niet aan”, staat nog bij de posts die in totaal ook duizenden keren gedeeld zijn.

De screenshot komt echter uit de film ‘Contagion’ uit 2011. 

Rechts de foto uit de Facebookpost, links een screenshot uit de trailer van de film Contagion.Beeld AFP

Neen, Chinezen bestormen de supermarkten niet ‘als zombies’

Chinese inwoners van Wuhan die wanhopig 'zoals zombies’ een supermarkt bestormen op zoek naar eten in de stad die onder quarantaine staat? Volledig fake: de video waarvan hieronder een screenshot staat, circuleert al minstens sinds oktober vorig jaar online, maanden voor er sprake was het van coronavirus. Wat er exact aan de hand is, staat niet honderd procent vast, maar volgens verschillende nieuwsberichten uit die tijd gaat het om inwoners die als eersten willen profiteren van een promotie op eieren in de supermarkt.

Shoppers die 'als zombies' een supermarkt bestormen omdat ze door de uitbraak van het coronavirus niet meer aan eten geraken? Volledig fake.Beeld AFP

Neen, een anti-malariamiddel heeft nog geen duizenden patiënten genezen

Een nieuwsbericht uit Nigeria waarin geclaimd wordt dat het anti-malariamiddel chloroquine al meer dan 12.000 levens heeft gered van het coronavirus, klopt al evenmin. Eerste testen hebben wel aangetoond dat het middel in bepaalde gevallen kan helpen om de gevolgen van Covid-19 te beperken, maar verder onderzoek is daarvoor nodig. 

Neen, het coronavirus is geen geheim Chinees biologisch wapen dat ‘ontsnapt’ is

Verschillende nieuwsberichten claimen dat het wel eens zou kunnen dat het coronavirus per ongeluk is vrijgekomen uit het Wuhan Institute of Virology. Daar zouden testen met het virus hebben plaatsgevonden om het te gebruiken als geheim biologisch wapen. Zelfs een Amerikaans parlementslid tweette een bericht waarin die claim wordt gemaakt.

Alleen is ook hiervoor geen enkel bewijs, of zelfs aanwijzing.

Twitter bericht wordt geladen...

Neen, de uitbraak van het coronavirus is niet in 1981 al voorspeld

Heeft de Amerikaanse thrillerschrijver Dean Koontz in 1981 al de uitbraak van het coronavirus voorspeld in een boek? De vraag is een van de gespreksonderwerpen bij uitstek op sociale media, nadat enkele aandachtige lezers griezelige gelijkenissen ontdekten tussen het verhaal en de realiteit vandaag. De complottheorieën – waar voor alle duidelijkheid geen enkel zinnig bewijs voor is – lieten niet lang op zich wachten, maar zijn, zoals alle andere, fake.

Facebook en Twitter

Ook Facebook zegt er alles aan te doen om “de verspreiding van desinformatie en schadelijke inhoud over het virus te beperken”. Tegelijkertijd wil het gebruikers meer informatie te geven die wordt verspreid door de officiële gezondheidsorganisaties. Ook andere bedrijven als TikTok en Twitter nemen dergelijke maatregelen om de verspreiding van onzinberichten tegen te gaan. Zo werkt Twitter in België samen met de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid om mensen die op het platform informatie zoeken over het virus, meteen door te verwijzen naar de juiste site.

Facebook zal overigens ook misleidende advertenties aanpakken voor producten die mensen moeten beschermen tegen het coronavirus. Beweringen als “gezichtsmaskers kunnen verspreiding van het virus in 100 procent van de gevallen voorkomen” zijn niet toegestaan, zegt een woordvoerder.

Twitter bericht wordt geladen...