België wil 14 miljoen euro extra vrijmaken voor humanitaire hulp in Syrië

Belgisch vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo (Open Vld) en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas hebben vandaag opgeroepen tot een staakt-het-vuren in de noordwestelijke Syrische provincie Idlib. België, deze maand voorzitter van de Veiligheidsraad, is samen met Duitsland “penholder” voor humanitaire hulp in Syrië.

“De huidige humanitaire crisis in Idlib en de humanitaire noden in andere delen van Syrië moeten een prioriteit zijn van de Veiligheidsraad. De raad, de secretaris-generaal en de internationale gemeenschap moeten meer betrokken zijn”, zei De Croo tijdens een gezamenlijk persmoment met Maas. “De ontheemding van bijna 1 miljoen mensen in slechts drie maanden tijd, het doden van honderden burgers, het dagelijkse lijden van honderdduizenden kinderen moet stoppen.” De Belgische vicepremier sprak zelfs van “het bijna aanwenden als wapen” van humanitair leed.

België is van plan om een bijkomende 14 miljoen euro vrij te maken voor humanitaire hulp in Syrië. Dat heeft vicepremier en minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo (Open Vld) gezegd in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. “Sinds het begin van de Syrische crisis in 2011 heeft België voorzien in meer dan 230 miljoen euro om tegemoet te komen aan de humanitaire noden van de Syrische bevolking”, zei hij onder meer in zijn verklaring. “We zijn van plan om een bijkomende 14 miljoen euro goed te keuren.”

Het gaat om 7 miljoen euro die België wil vrijmaken voor het Syrische fonds voor crossborderhulp van het bureau voor noodhulp van de VN (OCHA), waarmee noodhulp voor burgers via humanitaire corridors naar Syrië wordt gebracht. Vorige week had De Croo in de Kamer die eerste schijf al aangekondigd. De tweede schijf van 7 miljoen euro zou naar het algemene humanitair fonds voor Syrië van OCHA gaan. De ministerraad moet de toekenning van de bijkomende 14 miljoen euro nog goedkeuren. Volgens De Croo past de bijdrage binnen het voorziene budget en kan de financiële hulp in lopende zaken worden toegekend.

Het rapport van Guterres komt er nadat de Veiligheidsraad in januari had beslist om het programma voor humanitaire hulp in Syrië - dat sinds 2014 loopt - niet zomaar weer te verlengen. Onder druk van Rusland, een militaire bondgenoot van de Syrische regering, werd het aantal grensovergangen waarlangs humanitaire hulp toegelaten is in het land, gehalveerd tot twee. Bovendien geldt de verlenging maar voor een periode van zes maanden, tot en met juni, in plaats van een jaar.

Terwijl twee Turkse grensposten voor crossborderhulp werden behouden, werden humanitaire corridors met Jordanië en Irak geschrapt. Met name door het wegvallen van die laatste grensovergang, in Al Yarubiyah, is het nu heel moeilijk voor humanitaire hulp om het noordoosten van Syrië te bereiken. Guterres kreeg van de Veiligheidsraad wel de opdracht om tegen eind februari alternatieven voor de grensovergang in Al Yarubiyah te onderzoeken.

In zijn rapport neemt de secretaris-generaal in totaal zeven mogelijke alternatieven onder de loep. Geen enkel daarvan lijkt een volwaardige oplossing te zijn, maar "in de huidige context" stelt Guterres een bijkomende grensovergang met Turkije, in Tal Abiyad, voor als "meest haalbaar alternatief voor de overgang in Al Yarubiyah".
"Om van Tal Abiyad een levensvatbaar alternatief te maken, moet noodhulp over conflictgrenzen heen naar alle delen van het noordoosten van Syrië worden verdeeld", benadrukt de VN-baas in zijn rapport. "Alle relevante partijen moeten veilige, langdurige en ongehinderde toegang verlenen. Bovendien moeten ngo's die medische operaties in het noordoosten van Syrië momenteel ondersteunen, toelating krijgen om te werken vanuit Turkije." Daarnaast laakt Guterres in zijn rapport de Syrische bureaucratie die het (snelle) transport van medische goederen binnen het land bemoeilijkt.

“Het rapport toont duidelijk aan dat het gat moeilijk te vullen zal zijn”, zei De Croo. “Het zegt duidelijk dat toegang over de linies heen alleen kan werken als vier voorwaarden worden vervuld.” Om een dergelijke verdeling van hulp mogelijk te maken, “heeft de internationale gemeenschap “verifieerbare, onvoorwaardelijke garanties nodig dat de Syrische autoriteiten deze voorwaarden zal implementeren”.

Daarnaast riep De Croo de Veiligheidsraad op om de mogelijkheid van een bijkomende corridor vanuit Turkije via Tal Abiyad “actief te overwegen”.

Volgens de secretaris-generaal hebben in totaal 1,9 miljoen mensen in het noordwesten van Syrië humanitaire hulp nodig. De overgrote meerderheid van hen, meer dan 1,3 miljoen, zit in gebieden die niet onder controle zijn van de Syrische regering van president Bashar al-Assad. "De noden in het noordoosten zijn extreem hoog”, zegt Guterres. "Lokale actoren melden dat medische stocks in de komende maanden op dreigen te raken." Als er niet snel een alternatief voor Al Yarubiyah wordt gevonden, zal er vanaf mei een tekort aan basismedicijnen zijn.

Vorig jaar begonnen de Syrische regeringstroepen met Russische steun een groot offensief op de laatste grote rebellenbolwerken in Idlib. Sinds december zijn volgens OCHA, het bureau voor noodhulp van de VN, in de regio al meer dan 950.000 mensen op de vlucht geslagen. De stroom van vluchtelingen is een van de ergste sinds het begin van de oorlog in Syrië in 2011.