Op deze manier willen verschillende landen hun coronamaatregelen binnenkort al versoepelen

De Europese tak van de WHO vindt het nog te vroeg om de maatregelen tegen de verspreiding van het nieuwe coronavirus te versoepelen. Integendeel, “het is tijd om onze collectieve inspanningen om het virus uit te roeien te verdubbelen en te verdrievoudigen, met de steun van de samenleving als geheel”, zei directeur Hans Kluge op een online persconferentie vanuit Kopenhagen.

De Belg beschreef de situatie in Europa nog altijd als “zeer zorgwekkend” en benadrukte dat de positieve ontwikkelingen in sommige landen niet betekenen dat het virus is verslagen. “Het zou gevaarlijk zijn om te denken dat we het einde naderen. We hebben nog een lange weg te gaan in deze marathon.”

Maandag waren Oostenrijk en Denemarken de eerste lidstaten die een graduele versoepeling van hun lockdownmaatregelen in het vooruitzicht stelden. We zetten de maatregelen die al bekend zijn op een rij:

Oostenrijk

Oostenrijk gaat vanaf 14 april in fasen de maatregelen versoepelen, zo kondigde premier Sebastian Kurz maandag aan. Kleine winkels, bouw- en tuincentra mogen dan hun deuren weer openen, maar bezoekers moeten wel een mondmasker dragen.

Vanaf 1 mei mogen dan ook de kappers weer werken en gaan alle winkels en winkelcentra weer open. Tot dan blijven er beperkingen gelden voor het verlaten van de woning. Hotels en restaurants volgen op zijn vroegst midden mei, en scholen blijven dicht tot eind mei. Tot einde juni zijn grote evenementen verboden.

“De snelle en restrictieve reactie geeft ons nu de kans om sneller uit deze crisis te komen”, aldus Kurz. “Maar alleen als we ons consequent aan de maatregelen houden en er samen aan werken ​​zoals we tot nu toe hebben gedaan.” Vooral met het oog op Pasen vroeg Kurz mensen om sociale contacten te vermijden en afstand te houden. Hij voegde eraan toe: “Blijf bij de mensen met wie je leeft.”

Denemarken

Ook Denemarken kondigde maandag eerste versoepelingen aan. Volgens premier Mette Frederiksen gaan kinderdagverblijven en kleuterscholen vanaf 15 april weer open, en ook leerlingen van de lagere school mogen dan weer naar school. De premier waarschuwde de Denen wel dat ze nog maanden met beperkingen zullen geconfronteerd worden door de corona-epidemie. Het is een beetje als koorddansen, aldus Frederiksen. De versoepelingen zullen stapje voor stapje gaan, om te voorkomen dat het misloopt. Al met al gaat de terugkeer naar het normale leven maanden duren, waarschuwde ze.

Denemarken nam als een van de eerste in Europa strikte maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Bijeenkomsten van meer dan tien personen werden verboden, niet-essentiële winkels werden gesloten en de grenzen gingen dicht voor buitenlanders. 

Tsjechië 

De Tsjechische minister van Gezondheid gaat ervan uit dat zijn land het ergste achter de rug heeft en erin geslaagd is om de ongecontroleerde verspreiding van de ziekte Covid-19 tegen te houden, zei hij gisteren.

“We kunnen ons voorbereiden op een geleidelijke en gecontroleerde terugkeer naar het normale leven”, aldus minister Adam Vojtech aan de pers. “Het ergste is in elk geval achter de rug. En we hebben onze ziekenhuizen en de intensive care-eenheden, die momenteel nog marge hebben, kunnen beschermen.”

Tsjechië sloot half maart de grenzen en ook de meeste winkels, cafés, bioscopen en theaters houden sindsdien de deuren dicht. De autoriteiten verplichtten de inwoners voorts om mondmaskers te dragen in het openbaar. Maandag versoepelden al enkele voorschriften, zoals het dragen van maskers. Ook zijn sporten als tennis en golf weer toegelaten en mogen bepaalde handelszaken als fietsenwinkels en doe-het-zelfzaken hun deuren weer openen.

Noorwegen

Ook Noorwegen opent later deze maand opnieuw crèches, kleuterscholen en lagere scholen. Noorwegen nam midden vorige maand enkele stevige maatregelen, zoals het sluiten van alle publieke ruimtes als bars, sportcentra en kapsalons, en er zijn ook geen sportieve en culturele evenementen. Maar vanaf 20 april zullen alvast de kleuterscholen weer openen, en een week later ook de lagere scholen tot en met het vierde leerjaar. De bedoeling is nog voor de zomer alle leerlingen en studenten op de schoolbanken te krijgen.

Binnenkort mogen de Noren ook opnieuw naar hun tweede verblijf. 

Duitsland

Duitsland denkt aan het heropenen van winkels en scholen in bepaalde regio’s, blijkt uit een document dat Reuters kon inkijken. Daarin staan mogelijke maatregelen, zoals het verplichten van het dragen van een mondmasker in het openbaar en limieten op openbare bijeenkomsten na het einde van de lockdown. Die is momenteel voorzien op 19 april. 

Bedoeling is, zo blijkt uit het document, het gemiddeld aantal personen dat één iemand kan besmetten, lager dan één te houden, terwijl de samenleving wel gradueel weer ‘open' gaat. Daarvoor moet er ook een app komen die bijhoudt met wie een besmette persoon in contact is gekomen, zodat er snel quarantainemaatregelen genomen kunnen worden. 

“Als de huidige ontwikkeling van het aantal nieuwe dagelijkse besmettingen aanhoudt, dan gaan wij met de premiers van de deelstaten overleggen over een stapsgewijze terugkeer naar de normale situatie”, aldus minister van Volksgezondheid Jens Spahn vanmorgen. Het is volgens de minister daarvoor wel van belang dat alle Duitsers zich tijdens de paasvakantie aan de maatregelen houden.

Italië

In het zwaarst getroffen Europese land, Italië, vragen steeds meer bedrijven en economen om de bijzonder strenge maatregelen zo snel mogelijk enigszins te versoepelen. In het Zuid-Europese land zijn niet-essentiële bedrijven al wekenlang dicht, en het dilemma is des te groter in het industriële noorden van het land dat net het hardst is getroffen door het coronavirus. 

In een open brief vragen 150 Italiaanse academici om de economie van het land weer te openen. “De sociale en economische gevolgen zouden blijvende schade kunnen veroorzaken”, schrijven ze. “Die zullen waarschijnlijk zwaarder zijn dan die van het virus zelf.”

Voorlopig lijkt de regering-Conte echter niet van plan op de oproep in te gaan. Eerst moet de druk op de ziekenhuizen verder afnemen. De overheid verlengde de strenge maatregelen vorige week al minstens tot komende zondag, en zal die morgen allicht met nog eens twee weken verlengen. Conte zei tegen de BBC wel dat vanaf eind april mogelijk de eerste restricties worden opgeheven. “We moeten sectoren uitzoeken die mogelijk weer open kunnen.” Hij verklaarde wel dat dat alleen kan met goedkeuring van de specialisten.

Frankrijk maakte gisteren bekend de lockdown te verlengen en naar alle waarschijnlijkheid doet het Verenigd Koninkrijk vandaag hetzelfde, voor minstens drie weken. In Spanje wil de regering de noodtoestand tot minstens eind april verlengen, het parlement in Madrid stemt daar vandaag over.

België 

Ook in België is er nog geen concrete exit-strategie. Ons land zette deze week wel een expertengroep op poten die de exitstrategie moet voorbereiden. Behalve medische experts zetelen er ook onder meer economen, juristen en bedrijfsleiders in de werkgroep. Sowieso blijven de maatregelen die vandaag gelden, nog tot 19 april in voege. De Nationale Veiligheidsraad zal de situatie tegen dan evalueren, en stelde een verlenging met nog eens twee weken, tot 3 mei, al eerder in het vooruitzicht. 

Geen gemeenschappelijke strategie

De Europese Commissie probeert al even om de verschillende lidstaten op één lijn te krijgen over de exit-strategieën, maar dat lukt voorlopig niet. Bedoeling was om gisteren richtsnoeren te presenteren die moesten verzekeren dat de verschillende nationale overheden de geleidelijke versoepeling van de maatregelen op elkaar zouden afstemmen. De Commissie stelde de publicatie echter uit op vraag van andere lidstaten, die vreesden dat de publicatie een verkeerd signaal zou uitsturen dat maatregelen al versoepeld kunnen worden.

“De timing van de goedkeuring van onze aanbevelingen aan de lidstaten is een moeilijke kwestie omdat lidstaten zich in uiteenlopende fases in de strijd tegen de pandemie bevinden”, erkende een woordvoerder, die een publicatie “in de nabije toekomst” in het vooruitzicht stelde.

Waar wel iedereen over eens is, is dat een versoepeling nooit ineens zal gebeuren: de beperkingen zullen stap voor stap worden opgeheven. De meeste landen denken daarbij eerst aan winkels en scholen. Ook bij ons vragen bijvoorbeeld de tuinbouwcentra om snel opnieuw open te mogen, om de bevolking zo ook wat meer “zin” te geven en hen de mogelijkheid te bieden in de tuin te werken. Bars, restaurants en cafés zouden pas later opnieuw open kunnen, en voor grote evenementen als muziekfestivals is het sowieso nog te vroeg.